اسلایدشو

چنانکه می دانیم اصل پنجم و یکصد و نهم قانون اساسی درباره ی شرایط و ویژگی های رهبری می باشد.در این دو اصل بر هشت شرط و ویژگی مهم تصریح و تاکید شده است.

1- فقاهت و اجتهاد:

رهبر اسلامی باید در زمینه ی احکام و معارف دینی بویژه در فروعات فقهی صاحب نظر و مجتهد باشد،و دستیابی او به مسایل اسلامی براساس اجتهاد و استنباط باشد،و از کسی تقلید نکند،زیرا او سرپرست مسلمانان و اجرا کننده ی احکام و قوانین اسلامی است و دیگران پیرو و فرمانبردار او هستند.حال اگر رهبر حکومت اسلامی،خود مقلد دیگری باشد،اقتدار حکومت اسلامی و نفوذ رهبری آن شکسته خواهد شد.

2و3- عدالت و تقوا:

نظریه شیعه در باب امامت و جانشینی  پیامبر(ص) این است که امام باید از مقام عصمت برخوردار باشد.اما از آنجا که در دوران غیبت،دسترسی به امام معصوم ممکن نیست.از این رو حکومت اسلامی باید به شخصی واگذار شود که نزدیک ترین فرد به مقام عصمت و برخوردار از بالاترین مرتبه صیانت نفس،مخالفت هوا و پیروی از امر مولا باشد،انچنانکه در حدیث منسوب به امام حسن عسکری(ع) آمده است.چنین فقیه والا مقامی که مجسمه ی عدالت و تقواست شایسته ی رهبری بر جامعه و جانشینی پیامبر و امام معصوم(ع) است.

4- بینش سیاسی-اجتماعی:

رهبری جامعه ی اسلامی باید از بینش و آگاهی های سیاسی-اجتماعی لازم برخوردار باشد تا بتواند در رویداد های سیاسی و مسائل پیچیده ی اجتماعی،که هر روز در حال تحول و دگرگونی است درست موضع گیری کند.روشن است کسی که قدرت درک مسائل سیاسی و اجتماعی و تحلیل و ارزیابی درست آنها را ندارد نمی تواند در کوران حوادث،خود جامعه و امت خویش را پیروزمندانه نجات دهد.بلکه طعمه ای برای دشمنان و آلت دستی برای اطرافیانش خواهد بود!

5- شجاعت:

رهبری بر امت اسلامی یعنی سوار شدن بر طوفان حوادث و رخداد های هولناک و هراس آور،زیرا پیوسته طاغوت ها از پیاده شدن احکام الهی و اسلام ناب محمدی(ص) جلوگیری می کنند،بویژه در این زمان که دنیای کفر و استکبار علیه اسلام و حکومت اسلامی بسیج شده و صف آرایی کرده اند.روشن است اگر ولی فقیه از شجاعت و دلیری لازم بهره نداشته باشد نمی تواند در برابر تهدیدات دشمنان مقاومت کرده،امت اسلامی را از دریای طوفان زده حوادث هولناک به ساحل پیروزی و نجات برساند،و ترفند های دشمنان را نقش بر آب کند.آنگونه که بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و پس از او حضرت آیه الله العظمی خامنه ای شجاعانه عمل کرده و می کند.

6- مدیریت:

مدیریت و حسن اجرای امور از شرایط مهم رهبری جامعه است.حاکم اسلامی باید از توانایی لازم اجرایی و فن مدیریتی برخوردار باشد،تا بتواند به نحو شایسته رهبری جامعه ی اسلامی را اداره کند.یک مدیر و رهبر موفق کسی است که هیچگاه از تشکیلات مملکتی و عملکرد اطرافیان و مجریان امور غافل نماند،و پیوسته بر آنها اشراف،نظارت و مراقبت داشته باشد.

7- تدبیر:

 آینده نگری،عاقبت اندیشی،تشخیص درست اوضاع زمان،شناخت توطئه ها و نیرنگ های دشمنان از عواملی است که مدیر و رهبر جامعه را در اخذ تصمیمات درست و تدبیر امور یاری می دهد.ولی امر مسلمین باید از این برجستگی ها به حد کمال برخوردار باشد تا بتواند مدیریت صحیح و کارآمدی داشته باشد.

تجربیات شخصی،مطالعات تاریخی و تحلیل و ارزیابی درست مسایل و حوادث می تواند به تدبیر شخص کمک کنند.رهبر اسلامی باید از آینده نگری،قدرت تحلیل درست وقایع و تدبیر صحیح امور برخوردار باشد تا پیوسته ابتکار عمل در دست او باشد نه تابع و دنباله روی حوادث.

8- پذیرش مردم:

اگر فقیهی واجد همه شرایط لازم برای رهبری و ولایت باشد ولی اکثریت مردم پذیرای ولایت و امامت او نباشند،تکلیف اعمال ولایت بر او منجز نمی شود،و در صورت اعمال ولایت بدلیل نبودن پذیرش،فاقد کاربرد و ضمانت اجرا خواهد بود.

از این رو،پذرش مردم،شرط لازم(نه کافی) منجز تکلیف ولایت و رهبری و رمز موفقیت در عمل والی است.

اصل پنجم قانون اساسی حاوی شرایط یاد شده-بجز شرط آخر است:

«در زمان غیبت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف،در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده ی فقیه عادل و با تقوا،آگاه به زمان،شجاع،مدیر و مدبر است،که طبق اصل یکصد و هفتم عهده دار آن می گردد.»